Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Панны Марыі
Гродзенская вобласць, Іўеўскі раён
Гiсторыя касцёла | Архiўныя звесткi | Арган | Фотаздымкi
16/II/P
Dominik Biernacki w Dobrzyniu nad Wisłą, 1908 |
||
I Manual (C-f’’’) Bourdon 16` Pryncypal 8` * Gamba 8` Waldhornia 8` Oktawa 4` * Cello 4` Mixtura 3 ch. Trompet 8` |
II Manual (C-f’’’) Salicet 8` Aeolina 8` Vox Cellestis 8` Gedekt 8` Trawers flet 4` |
Pedal (C-d’) Subbas 16` Violonczela 16` Fletbas 8` |
II/I, I/P, II/P, Super I, Pedal octav koppel | ||
Piano, Forte, Tutti, Crescendo, Schweller | ||
Пнеўматычная ігравая і рэгістровая трактура, кегельлада | ||
Паплаўковы мех, самаробны матор, механізм ручной калькацыі (карамасла), |
* – трубы рэгістра Principal 8` і Oktawa 4` змешчаны на праспекце
Першы касцёл заснаваны Марыянай (Марынай) Гальшанскай у 1410 годзе. Наступны драўляны драўляны касцёл пабудаваны ў 1534 годзе па фундацыі вялікага канцлера літоўскага і ўнука першапачатковай фундатаркі Альбрэхта Гаштольда (?–1539). Сучасны нэагатычны касцёл быў узведзены ў 1900-1905 гадах. Наверх
У касцёльным інвентары 1826 года занатаваны 7- рэгістравы пазітыў з двума мехамі.
Адзіны на Беларусі арган шырока вядомага арганнага майстра Дамініка Бярнацкага знаходзіцца ў небяспечным і паўзнішчаным стане. Прычынай гэтаму стаў рамонт інструмента, які распачаў і не скончыў невядомы польскі арганны майстар у далёкім 1992 годзе. Арган быў разабраны, і застаўся ў такім выглядзе. Зараз яго страты немагчыма падлічыць. Ад майстра засталіся працоўныя занатоўкі на польскай мове датаваныя 1992 годам. З іх, дарэчы, можна даведацца, што на 1992 год у аргане ўжо адсутнічаў регістр Trompet 8`. Арган з’яўляецца ўзорам таго, што можа здарыцца з каштоўным інструментам у выніку нескончанага рамонту. Немагчыма зараз выявіць, хто вінаваты ў спыненні гэтых прац, але вынікам гэтага з’яўляецца тое, што адзіны на Беларусі арган Дамініка Бярнацкага знаходзіцца на мяжы знішчэння. Наверх
Кафедра і склад рэгістраў падобны да аргана Вацлава Бярнацкага ў Рубяжэвічах. Тут скарыстаны рэдкі на Беларусі рэгістр Waldhornia 8` (уласная назва фірмы Д. Бярнацкага) і цікавы спосаб індыкацыі Crescendo – праз дакладную табліцу.
Унутры аргана ёсць два надпісы. Першы – часоў Першай сусветнай вайны на нямецкай мове, з датай 16 чэрвеня 1916 года. Сярод словаў можна разабраць «Orgelbau, Köln, Koblenz, Hans Schröder». Другі надпіс належыць пляменніку Вацлава Бярнацкага – «Reperowal organmistr Roman Truszczynski z Wilna od 2 VI do 27 VI 1937 r. Za czas probostwa ks. Teofila Pryszmowta i organist Wladyslawa Siewruka» – «Рамантаваў Раман Трушчынскі з 2 VI да 27 VI 1937 г. У гэты час пробашчам касцёла быў кс. Тэафіл Прышмоўта, а арганістам Уладзіслаў Сяўрук».
Гэта першы пнеўматычны арган на Беларусі, і адзін з першых пнеўматычных арганаў у гісторыі польскага арганабудаўніцтва.